ūniversitas, ātis, f. id., the whole. Lit.: universitas generis humani, Cic. N. D. 2, 65, 164: in universitate rerum, i. e. in the universe, id. ib. 1, 43, 120: communem rerum naturam universitatemque omnia continentem, id. ib. 1, 15, 39 B. and K.: hoc interdictum ad universitatem bonorum, non ad singulas res pertinet, Dig. 43, 2, 1: aedificii, ib. 41, 1, 7: aedium, ib. 41, 3, 23: non tantum universitati ejus attendas, verum etiam particulas persequaris, Plin. Ep. 1, 8, 3: orationis, id. ib. 2, 5, 7; cf. id. ib. 3, 15, 5: res per universitatem adquirere, in the aggregate, of succession to the entire property of a person, Gai Inst. 2, 97 sq.; 2, 191; Dig. 43, 3, 1, § 13.

— Transf., concr. The whole number of things, the whole world, the universe: universitatis corpus, Cic. Univ. 5; so id. ib. 12: volubilis, Plin. 2, 5, 4, § 11: ambitus terrae totius ad magnitudinem universitatis instar obtuet puncti, Amm. 15, 1, 4.

— A number of persons associated into one body, a society, company, community, guild, corporation, etc. (jurid. Lat.): universitatis sunt, non singulorum, veluti quae in civitatibus sunt theatra et stadia et similia et siqua alia sunt communia civitatum, Dig. 1, 8, 6: quae (res) publicae sunt nullius in bonis creduntur, ipsius enim universitatis esse creduntur, Gai Inst. 2, 11: quod cujusque universitatis nomine vel contra eam agetur, Dig. 3, 4, 2: de libertis universitatum, ib. 38, tit. 3; Gai Inst. 2, 11.