in-crepo, ui, itum (increpavi, Plaut. Most. 3, 2, 63; Vulg. Psa. 9, 6; Suet. Tib. 52: increpatus, Just. 11, 4, 5; Prud. 7, 195; Liv. 24, 17, 7 Cod.), 1, v. n. and a., to make a noise, sound, resound, to rush, rustle, patter, rattle, whiz (class.). Lit. Neutr.: simul ut discus increpuit, Cic. de Or. 2, 5, 21: corvorum increpuit densis exercitus alis, Verg. G. 1, 382.
— Transf., to make a noise, be noised abroad: increpui hibernum et fluctus movi maritumos, Plaut. Rud. prol. 69: quicquid increpuerit, Catilinam timeri, Cic. Cat. 1, 7, 18: simul atque increpuit suspicio tumultus, id. Mur. 10, 22: si quid increparet terroris, Liv. 4, 43, 10: haec indigna miserandaque auditu cum apud timentes ... increpuissent, id. 6, 37, 1.
— Act., to utter aloud, produce, give forth (poet.): saevas increpat aura minas, Prop. 1, 17, 6: tuba terribilem sonitum. Verg. A. 9, 504.
— To cause to give forth a sound: cum Juppiter atras increpuit nubes, Ov. M. 12, 52: increpuit unda latus, id. Tr. 1, 4, 24; cf.: vincor ut credam miser Sabella pectus increpare carmina, disturb, confuse, Hor. Epod. 17, 28.
— To make a noise at a person, thunder at: timeo totus, ita me increpuit Juppiter, Plaut. Am. 5, 1, 25.
— Transf. To exclaim loudly against a person, to blame or upbraid loudly, to chide, rebuke, reprove.
— With acc.: numquid increpavit filium? Plaut. Most. 3, 2, 63: maledictis omnes bonos, Sall. C. 21, 4: gravibus probris, Liv. 23, 45, 5: etiam deos verbis ferocioribus, id. 45, 23, 19: cunctantes arma capere, id. 10, 35, 8: increpat ultro Cunctantes socios, Verg. A. 10, 830.
—With ad and acc.: dictator ad contionem advocatam increpuit, spoke angrily, Liv. 4, 32, 2.
—Absol.: ultro animos tollit dictis, atque increpat ultro, Verg. A. 9, 127.
— To accuse a person of any thing: avaritiae singulos, Suet. Cal. 39: saevitiae populum, id. Galb. 15.
— With an abstract object, to reprove, censure, inveigh against any reprehensible quality or act of a person: illis versibus increpant eorum arrogantiam, Cic. Ac. 2, 23, 74: illius in me perfidiam, id. Q. Fr. 2, 3, 3: fugam, id. de Or. 2, 48, 199 al.
—
Hence, incre-pitus, a, um, Part. Chided, reproved: praefecti navium graviter increpiti, Liv. 23, 26, 4; 24, 17, 7.
— Accused: ignaviae, Jul. Val. Res Gest. Alex. M. 1, 17.