tumultus ūs (gen. tumultī, T., S.), m 1 TV-, an uproar, bustle, commotion, disturbance, disorder, tumult, panic: magno cum tumultu castris egressi, Cs.: sine tumultu evadere, L.: arx inter tumultum capta est, L.: num qui tumultus?: turbae ac tumultūs concitatores, L.: alteri apud alteros formidinem simul et tumultum facere, S.: tumultus magis quam proelium fuit, Cu.: novos moveat fortuna tumultūs, H.
—Of the forces of nature, an uproar, disturbance, storm, tempest: tremendo Iuppiter ipse ruens tumultu, H.: corpus tumultūs Non tulit aetherios, O.: (me) per Aegaeos tumultūs Aura feret, H.
—In the body, a rumbling: stomacho tumultum Lenta feret pituita, H.
—A national peril, social disturbance, general alarm, civil war, insurrection, rebellion: censeo tumultum decerni, a state of civil war: tumultūs Gallici causā, L.: factum nuper in Italiā, servili tumultu, Cs.: Hic rem Romanam, magno turbante tumultu, Sistet, V.
—Fig., of the mind, agitation, disquietude, tumult: Mentis, H.